LFCA: Kọ Awọn Ilana Lainos Ipilẹ Linux - Apakan 3

Nkan yii jẹ Apakan 3 ti jara LFCA, nibi ni apakan yii, a yoo ṣe atokọ 24 ti awọn aṣẹ iṣakoso eto Lainos ti o gbooro julọ ti o nilo fun idanwo iwe-ẹri LFCA.

Eto Linux n pese adagun-odo ti awọn ofin ti o le lo lati ṣakoso ati ṣakoso eto rẹ ati pe wọn jẹ atẹle.

1. uptime .fin

Aṣẹ akoko asiko ṣe afihan bi o ṣe pẹ to eto rẹ ti n ṣiṣẹ lati igba ikẹhin ti o ti tan. Laisi eyikeyi ariyanjiyan, o ṣe afihan ogun ti alaye gẹgẹbi akoko ti eto naa ti n ṣiṣẹ, awọn olumulo pẹlu awọn akoko ṣiṣe, ati iwọn fifuye.

$ uptime

11:14:58 up  1:54,  1 user,  load average: 0.82, 1.60, 1.56

Lati gba ọjọ ati akoko deede lati igba ti eto wa ni titan, lo Flag -s .

$ uptime -s

2021-03-17 09:20:02

Lati gba iye deede ni ọna kika ọrẹ diẹ sii ṣe afikun asia -p .

$ uptime -p

up 1 hour, 55 minutes

Ijade ni isalẹ fihan pe eto ti wa fun wakati 1, iṣẹju 55.

2. uname Commandfin

Aṣẹ uname tẹ jade alaye ipilẹ nipa ẹrọ ṣiṣe rẹ ati ohun elo ipilẹ. Laisi eyikeyi awọn ariyanjiyan, aṣẹ uname nikan tẹ jade ẹrọ ṣiṣe - eyiti ninu ọran yii jẹ Lainos.

$ uname

Linux

Fikun Flag -a lati ṣafihan gbogbo alaye gẹgẹbi orukọ ekuro, ẹya, itusilẹ, ẹrọ, ero isise, ati ẹrọ ṣiṣe.

$ uname -a

Linux ubuntu 5.4.0-65-generic #73-Ubuntu SMP Mon Jan 18 17:25:17 UTC 2021 x86_64 x86_64 x86_64 GNU/Linux

Lati ṣe afihan ifasilẹ ekuro append Flag -r .

$ uname -r

5.4.0-65-generic

Lati gba ẹya ekuro lo asia -v .

$ uname -v

#50~20.04.1-Ubuntu SMP Mon Jan 18 17:25:17 UTC 2021

Lati wo iru ekuro ti o nlo, lo Flag -s .

$ uname -s

Linux

Fun awọn ofin diẹ sii, ṣayẹwo abala iranlọwọ gẹgẹbi atẹle.

$ uname --help

3. whoami Commandfin

Aṣẹ whoami ṣe afihan olumulo ti o wọle-lọwọlọwọ bi a ṣe han ni isalẹ.

$ whoami

tecmint

4. w Commandfin

Aṣẹ w n pese alaye nipa awọn olumulo ti o wọle.

$ w

11:24:37 up  2:04,  1 user,  load average: 2.04, 1.95, 1.74
USER     TTY      FROM             [email    IDLE   JCPU   PCPU WHAT
tecmint  tty7     :0               09:21    2:04m  7:52   0.52s xfce4-session

5. free .fin

Aṣẹ ọfẹ funni ni alaye nipa swap ati lilo iranti akọkọ. O ṣe afihan iwọn lapapọ, ti lo ati iranti ti o wa

$ free

              total        used        free      shared  buff/cache   available
Mem:        8041516     2806424     1918232      988216     3316860     3940216
Swap:      11534332           0    11534332

Lati ṣe afihan alaye ni ọna kika ti eniyan le ka diẹ sii, fikun Flag -h .

$ free -h

              total        used        free      shared  buff/cache   available
Mem:          7.7Gi       2.7Gi       1.9Gi       954Mi       3.2Gi       3.8Gi
Swap:          10Gi          0B        10Gi

6. oke Commandfin

Eyi wa laarin awọn irinṣẹ to wulo ni eto Linux kan. Aṣẹ oke n funni ni iwoye ti awọn ilana ṣiṣe lọwọlọwọ ati tun pese iwoye akoko gidi ti lilo ohun elo eto.

Ni oke iṣẹ, o gba alaye nipa akoko asiko, awọn iṣẹ ṣiṣe, Sipiyu, ati lilo iranti.

$ top

Jẹ ki a ṣoki kukuru ohun ti ọwọn kọọkan duro fun.

PID - Eyi ni ID ilana ti a ṣe idanimọ ilana pẹlu.
OLUMULO - Eyi ni orukọ olumulo ti olumulo ti o bẹrẹ tabi bi ilana naa.
PR - Eyi ni pataki iṣeto iṣeto ti iṣẹ-ṣiṣe.
NI - Eyi ni iye ti o wuyi ti ilana tabi iṣẹ-ṣiṣe.
VIRT - Eyi ni lapapọ iranti ti foju ti o lo nipasẹ iṣẹ-ṣiṣe kan.
RES - Iranti ti o nlo nipasẹ ilana kan.
SHR - Iye iranti ti o lo nipasẹ ilana kan ti a pin nipasẹ awọn ilana miiran.
% CPU - Eyi ni lilo Sipiyu ti ilana naa.
% Ramu - Iwọn ogorun ti lilo Ramu.
Akoko + - Lapapọ akoko Sipiyu ti o lo nipasẹ ilana kan nitorinaa o bẹrẹ ṣiṣe.
Aṣẹ - Eyi ni orukọ ilana.

Lati ṣe afihan awọn ilana ni pato si olumulo kan, ṣiṣe aṣẹ naa

$ top -u tecmint

7. ps Commandfin

Aṣẹ ps ṣe atokọ ilana ṣiṣe lọwọlọwọ lori ikarahun lọwọlọwọ pẹlu awọn PID wọn.

$ ps

   PID TTY          TIME CMD
  10994 pts/0    00:00:00 bash
  12858 pts/0    00:00:00 ps

Lati ṣe afihan ilana ṣiṣe lọwọlọwọ ti olumulo, lo aṣayan -u bi o ti han.

$ ps -u tecmint

8. sudo Commandfin

Portmanteau fun Olumulo Super ṣe, sudo jẹ iwulo laini aṣẹ ti o funni ni agbara olumulo deede lati ṣe awọn iṣẹ iṣakoso tabi igbega. Ṣaaju lilo pipaṣẹ, rii daju pe olumulo akọkọ ni a fi kun si ẹgbẹ sudo. Lọgan ti o ba ṣafikun, bẹrẹ aṣẹ pẹlu sudo akọkọ.

Fun apẹẹrẹ, lati ṣe imudojuiwọn awọn atokọ package, ṣiṣe aṣẹ:

$ sudo apt update

O yoo ṣetan fun ọrọ igbaniwọle lori eyiti yoo ṣe ṣiṣe iṣẹ naa.

9. iwoyi Commandfin

Aṣẹ iwoyi ṣe ọpọlọpọ awọn nkan pupọ. Ni akọkọ, o le tẹjade iye okun kan lori ebute bi o ti han.

$ echo “Hey guys. Welcome to Linux”

“Hey guys. Welcome to Linux”

O tun le fi okun pamọ si faili ni lilo (>) onišẹ redirection. Ti faili ko ba si tẹlẹ, yoo ṣẹda.

$ echo “Hey guys. Welcome to Linux” > file1.txt
$ cat file1.txt

“Hey guys. Welcome to Linux”

Fi ọwọ ṣe akiyesi pe eyi tun kọ faili kan. Lati fikun tabi fikun alaye lo ilọpo meji ti o tobi ju oniṣẹ lọ (>>) .

$ echo “We hope you will enjoy the ride” >> file1.txt
$ cat file1.txt

“Hey guys. Welcome to Linux”
We hope you will enjoy the ride

Ni afikun, a le lo aṣẹ iwoyi lati ṣe afihan awọn oniyipada ayika. Fun apẹẹrẹ, lati ṣe afihan ibuwolu wọle lọwọlọwọ ṣiṣe olumulo ṣiṣe:

$ echo $USER

tecmint

Lati ṣe afihan ọna si ṣiṣe itọsọna ile:

$ echo $HOME

/home/tecmint

10. itan Commandfin

Bi orukọ ṣe daba, aṣẹ itan fun ọ ni itan-akọọlẹ ti awọn aṣẹ ti o ṣẹṣẹ kẹhin lori ebute naa.

$ history

11. ori Commandfin

Nigba miiran, o le fẹ lati ni iwoju ni awọn laini akọkọ akọkọ ti faili ọrọ dipo wiwo gbogbo faili naa. Aṣẹ ori jẹ ọpa laini aṣẹ kan ti o han awọn ila akọkọ akọkọ ninu faili kan. Nipa aiyipada, o ṣe afihan awọn ila 10 akọkọ.

$ head /etc/ssh/ssh_config

O le ṣafikun Flag -n lati ṣafihan nọmba awọn ila lati han. Fun apẹẹrẹ, lati ṣe afihan awọn ila 5 ṣiṣe aṣẹ bi atẹle:

$ head -n 5 /etc/ssh/ssh_config

12. iru Commandfin

Aṣẹ iru ni idakeji deede ti aṣẹ ori. O ṣe afihan awọn ila 10 to kẹhin ti faili kan.

$ tail /etc/ssh/ssh_config

Gẹgẹ bi aṣẹ ori, o le ṣalaye nọmba awọn ila ti yoo han. Fun apẹẹrẹ, lati wo awọn ila 5 to kẹhin ti faili kan, ṣiṣe:

$ tail -n 5 /etc/ssh/ssh_config

13. wget Commandfin

Aṣẹ wget jẹ ọpa laini aṣẹ ti a lo fun gbigba awọn faili lori ayelujara. O ṣe atilẹyin awọn iṣẹ ṣiṣe pupọ pẹlu gbigba awọn faili lọpọlọpọ, diwọn bandiwidi igbasilẹ, gbigba lati ayelujara ni abẹlẹ ati pupọ diẹ sii.

Ninu fọọmu ipilẹ rẹ, o ṣe igbasilẹ faili kan lati URL ti a fun. Ninu aṣẹ ti o wa ni isalẹ, a n gba ekuro Linux tuntun.

$ wget https://cdn.kernel.org/pub/linux/kernel/v5.x/linux-5.11.4.tar.xz

Aṣẹ bẹrẹ nipasẹ ipinnu akọkọ adirẹsi IP ti URL, lori eyiti o sopọ si awọn olupin latọna jijin, ati bẹrẹ lati ṣe igbasilẹ faili naa. Faili naa ti gba lati ayelujara si itọsọna lọwọlọwọ.

Lati fipamọ faili si itọsọna miiran, lo Flag -P atẹle nipa ọna si itọsọna ti URL tẹle. Fun apẹẹrẹ, lati ṣe igbasilẹ faili kan si itọsọna /opt , ṣiṣe aṣẹ naa.

$ wget -P /opt https://cdn.kernel.org/pub/linux/kernel/v5.x/linux-5.11.4.tar.xz

Lati gba lati ayelujara ati fipamọ faili labẹ orukọ miiran, lo Flag -O atẹle nipa orukọ faili ti o fẹ.

$ wget -O latest.tar.xz https://cdn.kernel.org/pub/linux/kernel/v5.x/linux-5.11.4.tar.xz

14. ika Commandfin

Aṣẹ ika fun diẹ ninu alaye ni ṣoki nipa olumulo iwọle ti o wa pẹlu orukọ, ikarahun, itọsọna ile, ati akoko lati igba ti olumulo ti wọle.

$ finger tecmint

Login: tecmint        			Name: Tecmint
Directory: /home/tecmint            	Shell: /bin/bash
On since Wed Mar 17 09:21 (IST) on tty7 from :0
   2 hours 52 minutes idle
No mail.
No Plan.

15. inagijẹ Command

Aṣẹ inagijẹ gba ọ laaye lati fi orukọ tirẹ si aṣẹ Linux kan fun awọn idi ti irọrun. Fun apẹẹrẹ lati fi inagijẹ ti a pe ni ifihan si aṣẹ ls -a, ṣiṣe aṣẹ inagijẹ bi o ti han.

$ alias show=ls -a
$ show

16. passwd Commandfin

Aṣẹ passwd fun ọ laaye lati yi ọrọ igbaniwọle rẹ pada. Nìkan ṣiṣe aṣẹ passwd bi o ti han.

$ passwd

O yoo ṣetan fun ọrọ igbaniwọle rẹ lọwọlọwọ, lori eyiti iwọ yoo pese ọrọ igbaniwọle tuntun ati lẹhinna jẹrisi rẹ.

Ni afikun, o le yi ọrọ igbaniwọle pada fun olumulo miiran ni rọọrun nipa gbigbe orukọ olumulo ti olumulo kọja bi ariyanjiyan.

$ sudo passwd username

17. awọn ẹgbẹ Commandfin

Lati ṣayẹwo iru awọn ẹgbẹ ti olumulo jẹ ti ṣiṣe aṣẹ awọn ẹgbẹ bi atẹle:

$ groups
OR
$ groups tecmint

tecmint sudo

18. du .fin

Fẹ lati tọju oju lori lilo disk ti awọn faili rẹ ati awọn folda? Aṣẹ du - kukuru fun lilo disk - ni aṣẹ boṣewa fun ṣayẹwo lilo disiki ti awọn faili ati awọn ilana.

Aṣẹ naa tẹle ilana ipilẹ bi o ti han.

$  du OPTIONS FILE

Fun apẹẹrẹ, lati wo lilo disk ni kika eniyan ni itọsọna rẹ lọwọlọwọ, ṣe aṣẹ naa:

$ du -h .

Lati ṣayẹwo lilo disk ni itọsọna miiran, fun apẹẹrẹ/var/log/ṣiṣe aṣẹ:

$ du -h /var/log

19. df Commandfin

Aṣẹ df - kukuru fun ọfẹ disk - ṣayẹwo awọn aaye disiki lapapọ, lilo aaye ati aaye disk to wa ni ọpọlọpọ awọn ọna faili. O gba sintasi ti o han ni isalẹ:

$ df OPTIONS FILE

Awọn aṣayan ti o ṣe pataki julọ julọ ni -T ati -h . Flag -T tẹ awọn iru eto faili sita lakoko ti asia -h ṣe afihan iṣẹjade ni ọna kika ti eniyan le ka.

Aṣẹ ti o wa ni isalẹ ṣe atokọ aaye disk ọfẹ ni gbogbo awọn eto faili.

$ df -Th

20. chown pipaṣẹ

A lo pipaṣẹ gige fun iyipada olumulo ati nini nini ẹgbẹ ti awọn faili ati awọn ilana ilana. Nigbati o ba ṣe atokọ awọn akoonu ti itọsọna nipa lilo pipaṣẹ ls -l, iwọ yoo gba iṣẹjade ti o jọra si ohun ti a ni nibi.

$ ls -l

Ni awọn ọwọn 3 ati 4, o le wo tecmint tecmint ni kedere. Akọkọ ti awọn aaye wọnyi si olumulo ati titẹsi keji tọka si ẹgbẹ, eyiti o tun jẹ tecmint. Nigbati a ṣẹda olumulo tuntun, wọn ti yan ẹgbẹ aiyipada tuntun kan, eyiti wọn jẹ ọmọ ẹgbẹ nikan nipasẹ aiyipada. Eyi jẹ itọka pe a ko pin faili (awọn) tabi awọn ilana itọsọna pẹlu ẹnikẹni.

Lilo pipaṣẹ gige, o le yi nini faili pada ni irọrun. Nìkan pese orukọ ti eni ti o tẹle pẹlu orukọ ẹgbẹ, ti o ya sọtọ nipasẹ oluṣafihan ni kikun (:) Eyi jẹ iṣẹ giga ati pe iwọ yoo ni lati kepe aṣẹ sudo.

Fun apẹẹrẹ, lati yi ẹgbẹ ti faili naa pada.txt si awọn james ṣugbọn ṣetọju oluwa bi ṣiṣe tecmint:

$ sudo chown tecmint:james  file1.txt
$ ls -l

Lati yi oluwa pada bakanna bi ẹgbẹ, ṣiṣe aṣẹ:

$ sudo chown james:james  file1.txt
$ ls -l

Lati yipada nini ti itọsọna kan lo asia -R fun atunkọ. A ti ṣẹda itọsọna tuntun ti a pe ni data ati pe a yoo yi olumulo ati ẹgbẹ pada si awọn james.

$ sudo chown -R james:james data
$ ls -l

21. chmod Commandfin

A lo aṣẹ chmod lati ṣeto tabi yipada faili tabi awọn igbanilaaye folda. Pada si iṣẹjade ti aṣẹ ls -l. Ọwọn akọkọ ni awọn ohun kikọ atẹle

drwxrwxrwx

Ohun kikọ akọkọ (d) tọka pe eyi jẹ itọsọna kan. Faili kan ti wa ni ipoduduro nipa lilo fifin (-) . Iyoku ti awọn kikọ mẹsan ti pin si awọn apẹrẹ 3 ti rwx (ka, kọ, ṣiṣẹ) awọn asia. Eto akọkọ jẹ aṣoju oluwa faili (u), ekeji duro fun ẹgbẹ (g), ati pe igbehin kẹhin duro fun gbogbo awọn olumulo miiran.

Awọn ọna meji lo wa fun sisọ awọn igbanilaaye faili: Nọmba ati ami akiyesi (ọrọ) akọsilẹ. Fun akiyesi Nọmba, ọkọọkan awọn asia duro fun iye kan bi o ti han.

r = 4

w = 2

x = 1

No permissions = 0

Lati gba awọn igbanilaaye faili ti faili kan ṣafikun awọn iye ti o baamu ni gbogbo awọn ipilẹ. Fun apere:

drwxrwxr-x

Fun oluwa fun faili (u) rwx = 4 + 2 + 1 = 7
Fun ẹgbẹ (g) rwx = 4 + 2 + 1 = 7
Fun miiran (o) r-x = 4 + 0 + 1 = 5

Lakotan, a de akọsilẹ 775.

Jẹ ki a mu apẹẹrẹ miiran ti faili 1.txt.

-rw-rw-r-- 1 james  james   59 Mar 6 18:03 file1.txt

Nibi, a ni rw-rw-r–.

Jẹ ki a ṣafikun wọn.

Fun oluwa fun faili naa (u) rw- = 4 + 2 + 0 = 6
Fun ẹgbẹ (g) rw- = 4 + 2 + 0 = 6
Fun miiran (o) r– = 4 + 0 + 0 = 4

Eyi wa si 644.

A yoo ṣeto eyi si 775. Eyi n fun oluwa ati ẹgbẹ ti faili gbogbo awọn igbanilaaye - ie rwx, ati pe awọn olumulo miiran ka ati ṣe awọn igbanilaaye nikan.

Ṣiṣe aṣẹ naa:

$ sudo chmod 775 file1.txt

Ọna miiran ti fifun awọn igbanilaaye jẹ lilo akọsilẹ aami. Lilo ami akiyesi aami, a lo awọn asia atẹle lati boya ṣafikun tabi yọ awọn igbanilaaye kuro

- - Yọ awọn igbanilaaye.
+ - Ṣafikun awọn igbanilaaye pàtó.
= - Ṣeto awọn igbanilaaye lọwọlọwọ si awọn igbanilaaye ti a ṣalaye. Ti ko ba si awọn igbanilaaye ti o tọka lẹhin aami =, lẹhinna gbogbo awọn igbanilaaye lati kilasi olumulo ti o ṣafihan ni a yọ kuro.

Fun apẹẹrẹ, lati yọ awọn igbanilaaye ṣiṣẹ lati gbogbo awọn apẹrẹ - oluwa faili naa, awọn ọmọ ẹgbẹ, ati awọn olumulo miiran, ṣiṣe aṣẹ naa

$ sudo chmod a-x file1.txt

Lati fi awọn ọmọ ẹgbẹ ẹgbẹ silẹ ka awọn igbanilaaye nikan kii ṣe kọ ati ṣiṣẹ, ṣiṣe.
$ sudo chmod g=r file1.txt
Lati yọ awọn igbanilaaye kikọ lati awọn olumulo miiran, ṣiṣe.
$ sudo chmod o-r file1.txt
Lati fun awọn ọmọ ẹgbẹ ati awọn olumulo miiran ka ati kọ awọn igbanilaaye, ṣiṣe:
$ sudo chmod og+rw file1.txt
Lati fi awọn igbanilaaye si awọn ilana, lo Flag  -R  fun tito awọn igbanilaaye leralera.
Fun apere:
$ sudo chmod -R 755 /var/www/html
22. Awọn Aṣẹ poweroff/atunbere
Aṣẹ poweroff, bi orukọ ṣe daba, pa eto rẹ mọ.
$ poweroff
Aṣẹ miiran ti o ṣe iṣẹ-ṣiṣe kanna ni pipaṣẹ tiipa bi o ti han.
$ shutdown -h now
Flag  -h  duro fun iduro, o tumọ si didaduro eto naa. Paramita keji ni aṣayan akoko eyiti o tun le ṣe apejuwe ni iṣẹju ati awọn wakati.
Aṣẹ ti o wa ni isalẹ ṣe afihan ifiranṣẹ si gbogbo awọn olumulo ti o wọle-ni ifitonileti fun pipade eto ti o ṣeto ni iṣẹju marun 5.
$ shutdown -h +5 “System is shutting down shortly. Please save your work.”
Lati tun atunbere eto naa, lo aṣẹ atunbere bi o ti han.
$ reboot
Ni omiiran, o le atunbere nipa lilo pipaṣẹ pipa pẹlu aṣayan  -r  bi o ti han.
$ shutdown -r now
23. jade Commandfin
Aṣẹ ijade jade ti ebute tabi jade kuro ni ikarahun naa. Ti o ba ti bẹrẹ igba SSH kan, igba naa ti wa ni pipade.
$ exit
24. ọkunrin Commandfin
Aṣẹ eniyan, kukuru fun itọnisọna, ṣafihan awọn oju-iwe afọwọkọ fun eyikeyi aṣẹ Linux. O wa ni ọwọ nigbati o ba fẹ wo bi o ṣe lo aṣẹ kan. O fun ni alaye ni kikun ti aṣẹ pẹlu afoyemọ kukuru, awọn aṣayan, awọn ipo ipadabọ, ati awọn onkọwe lati mẹnuba diẹ.
Fun apẹẹrẹ, lati wo awọn oye lori aṣẹ ls, ṣiṣe:
$ man ls
Iyẹn jẹ atokọ ti awọn aṣẹ eto ti o yẹ ki o ran ọ lọwọ lati bẹrẹ ni ṣiṣakoso eto rẹ ati ṣajọ ọpọlọpọ awọn oye. Gẹgẹbi ọrọ naa ti lọ, adaṣe jẹ pipe. Ati pe o lọ laisi sọ pe didaṣe awọn ofin wọnyi lati igba de igba yoo ṣe iranlọwọ fun ọ lati ni ilọsiwaju ati didasilẹ pẹlu eto rẹ.